Stopnie ministranckie

I Aspirant i Kandydat
Okres ten powinien trwać rok. Trzy pierwsze miesiące jest się aspirantem. W tym czasie przyszli ministranci nie zakładają jeszcze komży ani żadnej innej szaty liturgicznej. Na zbiórkach formacyjnych uczą się podstaw służenia oraz poznają modlitwy ministranckie. Po tym wstępnym okresie formacji przyjmowani są uroczyście na kandydatów, aby przez kolejne dziewięć miesięcy pogłębiać swoją wiedzę o roku liturgicznym, używanych szatach i naczyniach liturgicznych oraz kontynuują naukę służenia. Kandydaci podczas liturgii noszą komże.

II Choralista
Najważniejszą funkcją choralisty jest dawanie znaków dzwonkami. Czyni to podczas wyjścia z zakrystii, trzykrotnie dzwoniąc dzwonkiem, który wisi przy drzwiach zakrystii. Oprócz tego uderza w gong i dzwoni dzwonkami podczas Przeistoczenia. W czasie formacji choralista uczy się śpiewu oraz odpowiedzi na wezwania kapłana podczas Mszy Świętej.

III Ministrant Światła
Do obowiązków ministrantów światła należy noszenie świec podczas procesji oraz w czasie odczytywania Ewangelii. Na zbiórkach w szczególny sposób zagłębiają się w symbolikę światła. Chrystus bowiem został zapowiadany jako Światłość. Sam również nazywał siebie Światłością świata.
IV Ministrant Krzyża
Jak sama nazwa wskazuje, ministrant pełniący taką funkcje jest odpowiedzialny za krzyż używany podczas procesji. Nie może być on nigdy brudny, zakurzony ani też zniszczony. Ministrant krzyża dba również o miejsce, w którym krzyż się znajduje. Najważniejszą posługą jest noszenie krzyża podczas procesji czy też Drogi Krzyżowej. Wielki Piątek jest dniem szczególnej posługi ministrantów krzyża.

V Ministrant Księgi
Odpowiedzialny jest za wszelkie księgi liturgiczne używane podczas Mszy Świętej oraz nabożeństw. Przed liturgią do jego obowiązków należy zaznaczenie odpowiednich czytań w lekcjonarzu, przygotowanie Ewangeliarza oraz Mszału. Podczas Mszy Świętej podaje Mszał kapłanowi sprawującemu Eucharystię. Musi więc znać dokładnie układ i rozmieszczenie tekstów.

VI Ministrant Ołtarza
Najważniejszym zadaniem ministranta ołtarza jest służenie kapłanowi przez przynoszenie i podawanie darów oraz wcześniejsze ich przygotowanie. Dlatego też na zbiórkach formacyjnych poznaje wszystkie naczynia oraz szaty liturgiczne. Troszczy się również o to, aby były one otoczone wielkim szacunkiem.
Ministranci Kadzidła
Do spełniania tej funkcji potrzebnych jest zawsze dwóch ministrantów. Jeden z nich to turyferariusz. Podczas liturgii podaje kapłanowi trybularz do okadzenia lub sam dokonuje okadzenia, np. podczas błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem. Dba również o czystość trybularza i zajmuje się rozpalaniem węgielków. Drugi ministrant to nawikulariusz. Odpowiedzialny jest za łódkę, w której znajduje się kadzidło, i dba o to, aby nigdy go nie zabrakło.
Ministrant Wody
Podczas liturgii podaje kapłanowi wodę święconą podczas obrzędu pokropienia, np. wiernych (aspersja) lub ziół i kwiatów czy dewocjonaliów. Dba również o kociołek z wodą i kropidło.
Ministranci Mitry i Pastorału (insygniarze)
Ich zadaniem jest opieka nad mitrą i pastorałem, gdy obecny jest biskup.

VII Lektor
Ustanowiony do czytania fragmentów z Pisma Świętego, z wyjątkiem Ewangelii. Może również podawać intencje modlitwy powszechnej, a gdy nie ma psałterzysty, może również wykonać psalm między czytaniami i śpiew przed Ewangelią. Każdy ministrant, który chce zostać lektorem, musi przejść kurs poprawnego czytania i szacunku do Pisma Świętego. VII stopień Liturgicznej Służby Ołtarza obejmuje także posługę Psałterzysty.

Wykonuje on psalm między czytaniami (responsoryjny) oraz aklamację Alleluja przed Ewangelią.

VIII Ceremoniarz
Jest to najbardziej zaszczytna i najważniejsza posługa w formacji Liturgicznej Służby Ołtarza.
Do obowiązków ceremoniarza należy:
1. przeprowadzanie próby liturgii,
2. czuwanie nad przebiegiem liturgii,
3. dawanie znaków celebransowi oraz asyście, co należy w danym momencie zrobić,
4. podawanie modlitw i dodatkowych tekstów celebransowi,
5. ustawianie procesji na wejście i wyście,
6. obsługa mikrofonu,
7. rozpoczęcie modlitw przed i po Mszy Świętej,
8. interweniuje w nietypowych sytuacjach, które zakłócają przebieg liturgii, np. brak puryfikaterza.
Ceremoniarzem może więc zostać osoba, która dobrze zna liturgię i przeszła odpowiednie kursy.

Ceremoniarz może też pełnić funkcję Animatora, który pomaga opiekunowi ministrantów w formacji członków Liturgicznej Służby Ołtarza. Musi wykazywać się dużą wiedzą oraz umiejętnością pracy z dziećmi i młodzieżą.

(Opracowanie: Paweł Malak - "ABC Ministranta", grafiki: wydawnictwo Hlondianum)